Okuma Süresi
Havacılık sektöründen olsun ya da olmasın, bir uçağa binen, rotasını gören ya da uçakları gözlemleyen kişiler aynı sorunun cevabını merak ediyor: Uçaklar neden parabolik bir rota çiziyor?
Akıllı telefon teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte, birçok telefon uçakların rotasının takip edilebileceği bir uygulama içeriyor. Bu uygulama sayesinde uçakların seyahati, an be an izlenebiliyor, hava trafiği gözlemlenebiliyor. Bu gözlemler, uygulama kullanıcılarının kafasında “Uçaklar neden eğri bir rota izler?” sorusunu canlandırıyor.
Uçaklar Neden Düz Bir Rotada Uçmuyor?
Hepimizin bildiği gibi Dünya geoit şeklinde ve bu durum bazı hesaplamaların daha çok detaylandırılmasını gerektiriyor. Ekvator üzerinde 2 meridyen arası mesafe 111 km olarak ölçülürken, bu mesafe kutuplara yaklaştıkça azalıyor. Pilotlar uçuş esnasında tüm koşullarla birlikte bu durumu da göz önünde bulundurarak, en kısa rotayı çizmeyi ve bu doğrultuda seyahat etmeyi amaçlıyor. Koşullar her an değişebileceği için de pilot olmak sürekli hesaplama yapmayı gerektiriyor.
Uçuş süresince pilotlar ve uçuş ekipleri, hava akımı, türbülans riski, acil durumda inilebilecek hava limanları ve en kısa mesafe gibi birçok etkeni hesaplayarak rota çiziyor. Biz her ne kadar çocukluğumuzdan beri iki nokta arasındaki en kısa mesafe doğrusal mesafedir şeklinde bilgilendirilmiş olsak da söz konusu Dünya’nın geoit şekli olunca bu bilgi değişikliğe uğruyor. En kısa mesafe üzerinden seyahat edebilmek için de uçaklar doğrusal değil, parabolik bir rota izliyor.
Parabolik Rota İki Nokta Arasındaki Mesafeyi Kısaltıyor!
Parabolik rota çizerek uçmanın, iki nokta arasındaki mesafeyi kısalttığını belirttik, şimdi de bunu bir örnekle açıklayalım:
İstanbul New York arası bir uçuş planı, bu durumu açıklamak adına en uygun rotalardan biridir. İstanbul ile New York arasındaki mesafeyi Rhumb Doğrusu adı da verilen doğrusal bir rota üzerinden hesapladığımızda aradaki mesafenin 9600 Km olduğunu görürüz. Ancak dünyanın geoit şekli nedeniyle iki nokta arasında bulunan gerçek en kısa mesafe farklı olacaktır.
Arada bulunan bu farktan yararlanan uçaklar amaçları yolculuk süresini kısaltmak olduğu için, kutuplara yaklaşarak uçacakları bir rota çizer. İstanbul ile New York arasındaki gerçek mesafe büyük daire metodu denilen bir yöntemle hesaplanır ve bu hesaplamalar sonucunda gerçek (kuş uçuşu) mesafe 8070 olarak bulunur. Bu hesaplamalar da hem süre hem de yakıt tasarrufu sağladığından, en güvenli uçuş rotası bu şekilde çizilir.
Tekno Safari YouTube kanalına abone olmak için tıklayın!
