Okuma Süresi
Daha önceki eserlerinde yapay zeka ile halı dokuyan ve geleneksel desenler işleyen 1990 doğumlu Orkhan Mammadov, bu sefer Azerbaycan’ın kültürel mirası olan ve Dede Korkut Hikayeleri’nde de anlatılan halıları işliyor. ‘Estetiğin Canlanması’ adlı eser, NFT olarak yayınlanıyor.
Dede Korkut Hikayeleri, bugün Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan’da yaşayanların çoğunluğunu oluşturan Oğuz kökenli halkların mitsel, İslam öncesi ve göçebe mirasının bir anlatımıdır. Dünyanın en ünlü epik şiir eserlerinden biri olan ‘Dede Korkut’un 12 kitabında övülen Azerbaycan’ın ipek halıları çok eski zamanlardan beri bilinmektedir. Daha 13. ve 14. yüzyıllarda Avrupa’yı dolaşmaya başlayan bu halılar, Flaman ressam Hans Memling ve Jan van Eyck gibi dönemin ünlü sanatçılarının tablolarında yer almıştır.
Orkhan Mammadov, dijital projesi “Estetiğin Canlanması” için ilham kaynağı olarak halı ve kilimlere yöneldiğinde, uzun ve köklü bir gelenek üzerinde çalışıyordu. Kalıpları yalnızca geleneksel dokumayla değil, aynı zamanda bilgisayar tabanlı algoritmalarla da ilişkilendiren bir sinir ağı sistemi kurarak, dünyanın dört bir yanındaki müzelerden ve kütüphanelerden toplanan halı ve kilim görüntülerinden on binlercesini işledi. 10 aşamalı serginin birincisini 27 Ocak’ta sergileyecek olan sanatçı, diğer bölümlerde de kaybolmakta olan kültürel değerleri incelemeye devam edecek. Buna desenler, semboller, resimler, heykeller, şiirler, edebiyat ve müzik de dahil.
Sergisiyle ilgili ”Oğuz Türkleri’nin estetik anlayışı artik kayboluyor. İşinin ehli ustalara nadiren rastlıyoruz. Şimdi yeni bir evren geldi; Metaverse. Tarih içinde süregelen bu estetiği oraya kim taşıyacak. Taşıdığı zaman halı, halı gibi dümdüz mü olmalı yoksa dalgalanabilir mi? Uçmalı mı? Metaverse, Blockchain, yapay zeka bana her zaman alıştığımız kavramları aşma olanağı sağlıyor.” diye duygularını dile getiren sanatçı, tarihteki bütün Türk sembollerini incelemeye devam edecek.
