Okuma Süresi
” Coronavirüs paradan bulaşır mı ” yanıtı oldukça merak edilen bir soru. Coronavirüs salgınının nakit para kullanımıyla yayıldığı iddialarının dünya gündemine oturmasının ardından Çin, Güney Kore ve Amerika’daki pek çok banka, kağıt paraları karantina altına alma kararı almıştı. Çok kısa bir süre sonra dijital para ve kredi kartı kullanımı da önemli oranda yükselişe geçti. Fakat yaygın kanının aksine pek çok araştırmacı, Coronavirüs salgınının yayılmasında kağıt para kullanımının ana sebep olmadığını düşünüyor.
Coronavirüs salgınının tüm dünyada patlak vermesi sonrası Çin, Güney Kore ve Amerika’daki merkez bankaları, virüsten etkilendiği düşünülen tüm kağıt paraları karantina altına almıştı. Hükumetler tarafından da desteklenen bu hamle, birçok kişide nakit para kullanımının Coronavirüs salgınının yayılmasında önemli bir rol oynadığı izlenimini yaratmıştı. Devlet güdümlü “Bank of China”nın eski başkanı Lihui Li de Coronavirüs ve para ilişkisi ile ilgili bir açıklama yapmıştı. Li açıklamasında bankanın, nakit para kullanımının yerine geçmesi için piyasaya sürmeye hazırlandığı dijital para birimi çalışmalarını hızlandırması gerektiğini savunmuştu. Peki gerçekten Coronavirüs paradan bulaşır mı ?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nden bir yetkili ise nakit para kullanımının Coronavirüs salgınının yayılmasını artırıp artırmadığı ile ilgili soruları yanıtlamıştı. Kurum yetkilisi, röportajında eğer mümkünse temassız ödeme yöntemlerini kullanmanın iyi bir fikir olacağını ifade etmişti. Bunun üzerine, dünya genelinde dijital para, kredi kartı ve temassız ödeme yöntemleri kullanımında ciddi bir artış görülmüştü. Fakat son araştırmalar, banknot kullanımını bırakmanın Coronavirüs salgınının yayılmasında önemli bir fark yarattığına dair herhangi bir kanıt olmadığını ortaya koydu.
Normal şartlarda virüslerin; metal, kağıt ve plastik yüzeylerde günlerce tutunabildiği biliniyordu. Yapılan araştırmalar da Coronavirüsün karton yüzeylerde 1 gün boyunca, çelik ve plastik yüzeylerde ise 3 güne kadar tutunabildiğini göstermişti. Ayrıca, bilgisayar tabanlı simülasyonlar da diğer virüslerin hem günlerce paralarda yaşayabildiğini hem de bulaşıcılıklarını koruyabildiğini ortaya koymuştu.
ABD Hastalık Kontrol Merkezleri ise konuyla ilgili yaptıkları açıklamada bir kişinin, virüslü bir yüzeye ve sonra kendi ağız, burun veya gözüne dokunarak COVID-19‘dan etkilenmesinin mümkün olabileceğini belirtti. Fakat aynı açıklamada virüs, esas olarak kişilerin vücut salgılarına temas edilmesi aracılığıyla bulaştığı için özellikle nakit para kullanımının, Coronavirüs salgınının ana yayılma yolu olmadığına da işaret edildi.
Coronavirüs paradan bulaşır mı ?
Diğer yandan Washington Üniversitesi Halk Sağlığı Fakültesi’nde bir mikrobiyolog olan Marilyn Roberts da herhangi bir biçimde, paranın herhangi bir enfeksiyon kaynağı olduğuna dair hiçbir kanıtımız olmadığını vurguladı. Roberts, COVID-19‘un bulaşma şekli düşünüldüğünde paraya odaklanmanın daha önemli bir noktayı kaçırmamıza sebep olduğunu ifade etti. Esas yolları gözden kaçırmamamız gerektiğini belirten Roberts, kalabalık bir tiyatro veya restoranda bulunarak Coronavirüs’ü olan bir kişiye temas etmenin salgının yayılmasında ödeme yöntemimizden daha etkili olduğunu da sözlerine ekledi.
Bununla birlikte Roberts, şu ana kadar nakit parayla ilgili alınan önlemleri birbiriyle karşılaştırdı ve bu önlemlerin, hastalığın yayılmasına karşı koruyucu olduğunu gösteren çok az kanıt olduğunu belirtti. Seattle bölgesindeki fast-food zincirinin müşterilerinden salgın sırasında nakit para kullanmayı bırakmalarını talep ettiğini hatırlatan Roberts, kasiyer ve müşteri arasına cam bir bariyer koymanın bile daha koruyucu olacağına işaret etti. Roberts, sözlerini “Açık söylemek gerekirse, paraya ve ödeme yöntemimize odaklanmak bence yanlış bir mesaj” ifadeleriyle noktaladı.
Teknoloji haber bülteni için tıklayınız.
